| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Związek między stosowaniem psychedelików a problemami ze zdrowiem psychicznym(The link between use of psychedelic drugs and mental health problems)byRagnar Nesvåg1, Jørgen G Bramness2 and Eivind Ystrom1,3Journal of Psychopharmacology 2015, Vol. 29(9) 1035-1040 © Autor(zy) 2015original report: http://www.ouramazingworld.org/uploads/4/3/8/6/43860587/j_psychopharmacol-2015-nesva%CC%8Ag-1035-40.pdf backup source: http://www.psilosophy.info/resources/j_psychopharmacol-2015-nesva%CC%8Ag-1035-40.pdf [ tłumaczenie: cjuchu ]
1Department of Genetics, Environment and Mental Health, Norwegian Institute of Public Health, Oslo, Norway Spis Tresci: Związek między stosowaniem psychedelików a problemami ze zdrowiem psychicznymMarcowy numer Journal of Psychopharmacology zawierał badanie związku między stosowaniem psychedelików (określonych jako dietyloamid kwasu lizergowego (LSD), psilocybina, oraz meskalina) oraz problemów ze zdrowiem psychicznym (Johansen i Krebs, 2015). Dane o 135.095 dorosłych obywatelach USA uczestniczących w Narodowym Sondażu o Stosowania Leków i Zdrowiu (NSDUH - National Survey on Drug Use and Health) między 2008 a 2011 otrzymano z ogólnie dostępnej bazy danych (http://oas.samhsa.gov/nsduh.htm, uzyskanej 8 kwietnia 2015). Praca jest uzupełnieniem podobnej pracy tych samych autorów o danych NSDUH między 2001 a 2004 (Krebs i Johansen, 2013). Dla swych analiz w najnowszej pracy, autorzy dokonali rozróżnienia między 19.299 osobami (13,4% badanej populacji), które sprawozdały użycie psychedelików w okresie życia, oraz pozostałą grupą osób, która nie sprawozdała użycia psychedelików. Osoby były również pytane o zakres problemów ze zdrowiem psychicznym, i czy miały kontakt ze służbą zdrowia psychicznego w ubiegłym roku. Autorzy przeprowadzili serie modeli regresji logistycznej by ocenić ryzyko wystąpienia każdego ze skutków zdrowia psychicznego biorąc pod uwagę użycie psychedelików w okresie życia. Z analiz tych, autorzy wywnioskowali, że stosowanie psychedelików nie było związane z problemami ze zdrowiem psychicznym lub zachowaniem samobójczym. W ostatnim numerze Nature News, przedstawione zostały wyniki badania Johansen i Krebs (2015) pod nagłówkiem "Brak związku między psychedelikami a psychozą" (Cormier, 2015). W dalszej części będziemy argumentować, że wnioski autorów w ich ostatniej pracy nie są uzasadnione ich wynikami i zaproponujemy analizy uzupełniające w celu potwierdzenia lub potencjalnego poprawienia ich wniosków. Według Tabeli 2 w tej pracy, 97,8% osób sprawozdających stosowanie psychedelików sprawozdało również użycie konopi w okresie życia, 71,3% sprawozdało użycie kokainy, a 49,7% sprawozdało użycie opiatów. W grupie porównawczej osób, które nie sprawozdały używania psychedelików w okresie życia, przewaga stosowania innych dragów w okresie życia wynosiła 36,0% dla konopi, 7,5% dla kokainy, i 9,5% dla opiatów. Z danych tych jasno wynika, że zdecydowana większość użytkowników psychedelików używała również jednej lub więcej innych substancji oprócz psychedelików. Według Tabeli 2 z tej pracy, tylko 400 użytkowników psychedelików nigdy nie stosowało konopi, lecz pewna ich liczba prawdopodobnie używała innych dragów niż konopie. Niezależnie od tak wysokiego stopnia jednoczesnego stosowania różnych rodzajów dragów, autorzy postanowili uwzględnić użycie dragów w okresie życia innych niż LSD, psilocybina, i meskalina jako kowariantów w modelach regresji logistycznej związku między psychedelikami a następstwami zdrowia psychicznego. Z liczb w Tabeli 3 tej pracy jasno wynika, że grupa osób, która poinformowała o użyciu psychedelików w okresie życia miała dwa do trzech razy wyższe występowanie wszystkich następstw dla zdrowia psychicznego bez skorygowania dla stosowania innych dragów w okresie życia. Jednakże, w analizach regresji logistycznej, korygując wszystkie pozostałe typy dragów, ryzyko wystąpienia problemu ze zdrowiem psychicznym nie było wyższe u użytkowników psychedelików i reszty badanej populacji. Naszym zdaniem jest to typowy przykład nadmiernego dostosowania, powszechny, lecz relatywnie podstawowy przesąd w badaniach epidemiologicznych (Rothman i Greenland, 1998). Ponieważ autorzy nie poinformowali o nieskorygowanych szacunkach ryzyka w sekcji wyników, nawet jako materiał uzupełniający, wyliczyliśmy iloraz szans w oparciu o wskaźniki rozpowszechnienia przedstawione w tej pracy. Jak ukazano w naszej nowej Tabeli 1, stosowanie psychedelików było faktycznie związane ze zwiększonym ryzykiem problemów ze zdrowiem psychicznym, np. trzy razy wyższe prawdopodobieństwo na przyjęcie do szpitala zdrowia psychicznego w ubiegłym roku. Biorąc pod uwagę wysoką przewagę towarzyszącego stosowania dragów wśród użytkowników psychedelików, trudno ogólnie zastosować dane SDUH by oszacować konkretne ryzyko psychedelików dla problemów ze zdrowiem psychicznym. Argument ten nie jest związany z czynnikami inflacji wariancji, jak wspomnieli autorzy w części o metodach statystycznych swej pracy, lecz z rozmiarami efektu ich oszacowań. Wyników pracy Johansen i Krebs (2015) nie można uogólnić do całej grupy użytkowników psychedelików, i można by kwestionować znaczenie ich wniosków dla zdrowia publicznego. Jest to związane z innymi problematycznymi czynnikami w tej pracy, takimi jak błąd selekcji. Aby potwierdzić ich wnioski, zachęcamy autorów do sprawozdania dokładnej liczby osób, które używały tylko psychedelików, i do przedstawienia wyników modeli regresji logistycznej bez dostosowania lub z różnymi modelami dla dostosowania dla używania innych dragów.
Odnośniki
List z odpowiedzią: Zdrowie psychiczne ludzi, którzy stosowali psychedeliki i żadnych innych niedozwolonych dragówby Autor korespondencyjny: Informowaliśmy, że w dwóch dużych sondażach populacji losowo wybranych dorosłych Amerykanów, stosowanie psychedelików nie było związane ze zwiększonym ryzykiem gamy ubiegłorocznych wyników zdrowia psychicznego, po skorygowaniu zakłócających czynników socjodemograficznych, psychologicznych, i stosowania narkotyków (Johansen i Krebs, 2015; Krebs i Johansen, 2013). Nesvåg et al. (2015) prezentuje tabelę z surowymi ilorazami szans nieskorygowanymi dla żadnego czynnika zakłócającego. Te surowe ilorazy szans nie biorą pod uwagę, że ludzie, którzy stosowali psychedeliki mają również wyższe niż typowe współczynniki depresji dziecięcej, niezwykle traumatycznych doświadczeń, stosowania narkotyków, oraz inne predykatory problemów zdrowia psychicznego (Johansen i Krebs, 2015; Krebs i Johansen, 2013). Istnieją czynniki wspólne, które predysponują ludzi do zarówno stosowania narkotyków jak i do problemów ze zdrowiem psychicznym (np. Proal et al., 2014). Rozpatrując stosowanie innych narkotyków jesteśmy do pewnego stopnia w stanie dostosować się do tych innych czynników. W naszych pierwotnych analizach, przebadaliśmy również warstwową podpróbkę ludzi bez jakiegokolwiek ubiegłorocznego stosowania narkotyków, by wykluczyć problemy ze zdrowiem psychicznym spowodowane przez bezpośrednie efekty lekowe (Johansen i Krebs, 2015; Krebs i Johansen, 2013).
Nesvåg et al. (2015) sugeruje, że patrzymy na zdrowie psychiczne ludzi, którzy stosowali psychedeliki, lecz nie inne narkotyki. Ludzie, którzy stosowali psychedeliki, lecz nie inne narkotyki nie są reprezentatywni dla całej populacji ludzi, którzy stosowali psychedeliki. Jednakże powtórzyliśmy nasze analizy zarówno w próbce 2008-2011 jak i wcześniejszej 2001-2004, wykluczając ludzi, którzy kiedykolwiek użyli innych narkotyków, postępując zgodnie z metodami opisanymi powyżej (Johansen i Krebs, 2015; Krebs i Johansen, 2013). Wyniki przedstawione są w Tabeli 2. Lata sondażu 2001-2004W próbce 2001-2004, było 192 dorosłych respondentów, którzy sprawozdali stosowanie klasycznych psychedelików (psilocybina, LSD, meskalina, lub pejotl) i żadnych innych narkotyków (konopie (marihuana), heroina, opioidowe środki przeciwbólowe, kokaina, trankwilizery (benzodiazepiny), środki sedatywne (barbiturany), stymulanty (amfetamina, metaamfetamina, metylofenidat), MDMA (ekstazy), wziewne anestetyki (podtlenek azotu, eter), azotany alkilowe (poppery), inne inhalanty (rozpuszczalniki, lotne chemikalia), oraz PCP (fencyklidyna)). W analizie regresji logistycznej, skorygowanie dla socjodemograficznych i psychologicznych czynników zakłócających, wskaźnik objawów uogólnionego zaburzenia lękowego był zwiększony przy słabej istotności statystycznej u użytkowników psychedelików (skorygowany iloraz szans (aOR) = 3,9; p = 0,03). Nie udało nam się wykazać związku między stosowaniem psychedelików a zwiększonym wskaźnikiem leczenia zdrowia psychicznego lub objawów innych zaburzeń psychiatrycznych, wliczając główne zaburzenie depresyjne, zaburzenie paniki, zespół stresu pourazowego, manię, psychozy nieafektywne, oraz indywidualne objawy psychoz nieafektywnych wliczając halucynacje wzrokowe. U użytkowników psychedelików zostały zredukowane w szczególności objawy psychozy nieafektywnej, lecz nie było to statystycznie istotne (aOR = 0,3; p = 0,17). Lata sondażu 2008-2011W próbce z 2008-2011 było 156 dorosłych respondentów, którzy sprawozdali używanie klasycznych psychedelików i żadnych innych narkotyków. W analizie regresji logistycznej, skorygowanej dla zakłócających czynników socjodemograficznych i psychologicznych, stwierdziliśmy, że ludzie, którzy używali psychedelików mają zwiększony wskaźnik samosprawozdawanego ubiegłorocznego ambulatoryjnego leczenia zdrowia psychicznego (aOR = 3,2; p = 0,02), przepisanych leków psychiatrycznych (aOR = 2,8; p = 0,01), oraz lekarską diagnozę depresji (aOR = 3,4; p = 0,01), o słabym znaczeniu statystycznym. Nota, nie są to niezależne wyniki, gdyż oczekiwano by, że ludzie szukający leczenia psychiatrycznego mieliby również podwyższone wskaźniki przepisywanych leków psychiatrycznych i diagnozy psychiatrycznej. W przeciwieństwie, wskaźnik zgłaszanego samemu potrzebnego, lecz nie otrzymanego leczenia psychiatrycznego, był zmniejszony, lecz nie było to istotne statystycznie (aOR = 0,4; p = 0,25). Nie udało nam się wykryć statystycznie istotnych wzrostów wskaźników samosprawozdawanego szpitalnego leczenia zdrowia psychicznego, lekarskiej diagnozy zaburzenia lękowego, lub jakichkolwiek objawów problemów psychiatrycznych: poważnego dystresu psychiatrycznego, głównego epizodu depresyjnego, myśli samobójczych, planów samobójczych, lub prób samobójczych. Wiek początku głównego epizodu depresyjnegoPonieważ skorygowany iloraz szans lekarskiej diagnozy depresji (lecz nie objawów głównego epizodu depresyjnego lub próby samobójczej) był zwiększony u ludzi, którzy używali psychedelików, lecz nie innych narkotyków w próbce z 2008-2011, zbadaliśmy zgłoszone objawy depresji bardziej szczegółowo w tej grupie, porównując wiek przy pierwszym głównym epizodzie depresyjnym z wiekiem pierwszego i ostatniego użycia "halucynogenów" (szeroka, niejasno określona kategoria, która obejmuje psychedeliki). Dane te nie były dostępne w próbce z 2001-2004. Z 22 respondentów z dostępnymi danymi dotyczącymi wieku przy pierwszym głównym epizodzie depresyjnym, jedynie dwoje ludzi doświadczyło pierwszego głównego epizodu depresyjnego w latach, w których stosowali halucynogeny (plus jedna osoba sprawozdała pierwszy główny epizod depresyjny 8 lat po pierwszym użyciu halucynogenów lecz brakowało danych o wieku przy ostatnim użyciu halucynogenów), z pozostałej części, dziewięciu ludzi sprawozdało, że ich pierwszy główny epizod depresyjny nastąpił wiele lat przed pierwszym użyciem halucynogenów, a 10 ludzi sprawozdało, że ich pierwszy główny epizod depresyjny nastąpił 3 lata lub więcej po ostatnim użyciu halucynogenów. Zatem, dane z tej próbki ludzi, którzy używali halucynogenów psychedelicznych i żadnych innych narkotyków nie sugerują czasowego związku między stosowaniem psychedelików a początkiem głównego epizodu depresyjnego. OgraniczeniaPrzedziały ufności dla skorygowanych ilorazów szans były duże, więc w większości przypadków nie można powiedzieć z przeświadczeniem, czy związki są pozytywne, negatywne, czy neutralne. Możliwe, że współczynniki zarówno objawów psychiatrycznych jak i leczenia psychiatrycznego były zwiększone w grupie stosującej psychedeliki. Wiarygodne jest również, na podstawie próbki 2008-2011, że wybrana grupa ludzi, którzy decydują się spróbować psychedelików lecz odmawiają spróbowania innych narkotyków może mieć zwiększone zainteresowanie psychologią i zdrowiem psychicznym oraz być bardziej predysponowaną niż populacja ogólna do szukania leczenia zdrowia psychicznego, nawet jeśli nie mają zwiększonego wskaźnika problemów ze zdrowiem psychicznym. Ludzie, którzy stosowali psychedeliki i żadnych innych narkotyków raczej nie będą reprezentatywni dla całej populacji ludzi, którzy stosowali psychedeliki. Główną różnicą między zestawami danych z 2001-2004 i 2008-2011 jest to, że wystawienie na niezwykle traumatyczne wydarzenie było dostępne jako czynnik zakłócający tylko w zestawie 2001-2004 a depresja w dzieciństwie (główny epizod depresyjny przed wiekiem 18 lat) była dostępna jako czynnik zakłócający jedynie w zestawie danych z 2008-2010. Wydarzenia traumatyczne i depresja w dzieciństwie były skorelowane ze stosowaniem psychedelików i oba były mocnymi predyktorami wszystkich wskaźników problemów ze zdrowiem psychicznym. Lepiej byłoby mieć zestaw danych z danymi o zarówno narażeniu na wydarzenia traumatyczne jak i dziecięcą depresję, a także inne czynniki ryzyka, takie jak historia nadużyć w dzieciństwie, oraz rodzinna historia chorób psychicznych (McCann et al., 2014; Proal et al., 2014). Nota, badanie 52 osób hospitalizowanych z powodu pierwszego epizodu psychotycznego wkrótce po użyciu LSD stwierdziło, że mieli oni podwyższone wskaźniki rodzicielskiej hospitalizacji psychiatrycznej, podobne do ludzi ze schizofrenią (Vardy i Kay 1983). Istotność statystyczna wszystkich, przedstawionych tu wyników "istotnych statystycznie" była słaba (p > 0,01), a więc powinna być rozważana z ostrożnością. Przeprowadzając wiele testów statystycznych, prawdopodobne jest otrzymanie fałszywie dodatnich wyników po prostu przez przypadek. Żaden z tych "wniosków" nie zostałby uznany za statystycznie istotny dostosowywany dla testów wielokrotnych (13 testów dla próbki 2001-2004, nie licząc konkretnych objawów psychoz nieafektywnych, oraz 11 testów dla próbki 2008-2011) stosując albo metodę Bonferroniego (z alfa 0,05) albo mniej przekonywującą metodę Benjamini-Hochberg (ze współczynnikiem fałszywie dodatnich wyników 0,05) (Benjamini i Hochberg, 1995). Przekrojowe badanie populacyjne nie może wykazać związku przyczynowego. Przyjrzeliśmy się tylko poziomowi populacji; możliwe, że psychedeliki mogłyby wyrządzić szkodę niektórym ludziom i pomóc innym. Na przykład, istnieje kilka raportów pierwszego epizodu psychozy po wzięciu psychedelików (Catts i Catts, 2010), lecz z drugiej strony istnieją również raporty trwałego wyzdrowienia z chronicznej psychozy paranoidalnej u hospitalizowanych pacjentów po pojedynczej dawce psychedelików (Denber i Merlis, 1954; Denber, 1956). Po więcej ograniczeń i omówienie zobacz artykuły pierwotne (Johansen i Krebs, 2015; Krebs i Johansen, 2013). KomentarzeOgólnie brak dowodów, że psychedeliki zwiększają wskaźnik problemów ze zdrowiem psychicznym na poziome populacji (Bonson, 2012; Catts i Catts, 2010). Jak powiedział Jorgen Bramness w odpowiedzi na nasze populacyjne badanie psychedelików i zdrowie psychiczne: "Badanie ukazuje, zgodnie z wcześniejszymi badaniami, że prawdopodobnie wyolbrzymiliśmy niebezpieczeństwo stosowania psychedelików ogólnie rzecz biorąc, a LSD w szczególności, przynajmniej jeśli mamy sądzić na podstawie prawa narkotykowego" (Tveito, 2013). Dostępne są również dane o zdrowiu psychicznym użytkowników psychedelików ze społeczności gdzie ich stosowanie jest legalne i mniej stygmatyzowane. Wzdłużne badanie kliniczno-kontrolne stwierdziło, że ludzie, którzy używali ayahuaski (południowoamerykańskiego napoju psychedelicznego zawierającego dimetylotryptaminę, która jest chemicznie podobna do psilocybiny) ponad 360 razy każdy, w prawnie chronionych ceremoniach religijnych, punktowali znacznie niżej na wszystkich psychopatologicznych pomiarach w porównaniu z ludźmi, którzy regularnie uczestniczyli w niepsychedelicznych grupach religijnych, zarówno na początku badania, jak i przy uzupełnieniu po jednym roku (Bouso et al., 2012). Badanie kliniczno-kontrolne Rdzennych Amerykanów nie stwierdziło żadnych dowodów na deficyty zdrowia psychicznego lub deficyty poznawcze u ludzi, którzy regularnie stosują pejotl w prawnie chronionych posługach religijnych w porównaniu z tymi, którzy nie stosowali pejotlu, i sprawozdały, że całkowite stosowanie pejotlu w okresie życia (średnio 300 okazji, zakres 150-500) było związane z ogólnie lepszym zdrowiem psychicznym (Halpern et al., 2005). Czteroletnie badania obserwacyjne wykonane przez psychiatrę w rezerwacie Rdzennych Amerykanów oszacowały odsetek poważnych niekorzystnych reakcji psychicznych na pejotl jako 1 na 70.000 okazji jego użycia w prawnie chronionych ceremoniach religijnych, uczestnicy obejmowali ludzi ze schizofrenią i innymi chorobami psychicznymi (Bergman, 1971). W Holandii, gdzie psychedeliczne grzyby psilocybinowe są legalnie sprzedawane w sklepach, wskaźnik wzywania pogotowia prowadzący do hospitalizacji do ostrych problemów psychicznych związanych z psilocybiną lub zranieniem został oszacowany na jedną hospitalizację na 50.000 sprzedanych porcji grzybów psilocybinowych (w większości przypadków dotyczył alkoholu i innych leków) (CAM, 2007). A spośród 4 milionów uczestników na dużych festiwalach elektronicznej muzyki tanecznej w Holandii, było jedynie 35 wizyt w punktach pierwszej pomocy, dotyczących grzybów psilocybinowych (żadna nie wymagała dalszej opieki medycznej) (Krul, 2011), demonstrując, że legalna sprzedaż grzybów psilocybinowych stwarza bardzo niewiele problemów na festiwalach "rave". Najbardziej definitywnym sposobem określenia niekorzystnych efektów psychedelików byłyby randomizowane próby kontrolowane. Niedawne randomizowane, kontrolowane badania psilocybiny w średnio 1000 dawkach u średnio 400 ochotników (odsianych pod kątem istniejących wcześniej problemów ze zdrowiem psychicznym) nie sprawozdały żadnych niekorzystnych reakcji emocjonalnych trwających dłużej niż kilka tygodni lub żadnych przedłużonych reakcji psychotycznych (np. Studerus et al., 2011). Również próby kliniczne z LSD i meskaliną w latach 1950-1970 są zazwyczaj interpretowane jako ukazujące niskie wskaźniki przedłużających się problemów (McWilliams i Tuttle, 1973). Badania LSD i meskaliny z lat 1950-1960 u ludzi ze schizofrenią i innymi poważnymi chorobami umysłowymi poinformowały generalnie, że psychedeliki mogą tymczasowo zaostrzyć istniejące wcześniej objawy psychiatryczne podczas efektów lekowych, lecz z niewielkimi lub z brakiem przedłużonych efektów niekorzystnych, i jak zauważono powyżej ze sporadycznie przewlekłą remisją od psychozy lub innymi problemami psychiatrycznymi. W najpowszechniej przytaczanym badaniu przedłużonych efektów LSD u ludzi ze schizofrenią, po 158 łącznych podaniach LSD (dawka do 840 µg) 65 pacjentom z przewlekłą psychozą (hospitalizowanym średnio przez 5 lat) były trzy przypadki przedłużonego spotęgowania wcześniejszych objawów (brak szczegółów) z nastaniem tuż po LSD (Fink et al., 1966), lecz nie było grupy kontrolnej i po niektórych z tych pacjentów oczekiwano pogorszenia bez względu na LSD. Pomysł, że psychedeliki często powodują długotrwałe problemy ze zdrowiem psychicznym lub są inaczej "ekstremalnie niebezpieczne" wydaje się być raczej oparty na opisach przypadku, pogłoskach, "najgorszych możliwych scenariuszach", polityce, uprzedzeniach kulturowych, oraz przedawnionych teoriach o nieodłącznych zagrożeniach "samoeksploracji", niż na danych epidemiologicznych (Johansen i Krebs, 2015; Krebs, 2015; Rucker 2015). "Moralna panika" w połowie XX wieku przeciwko psychedelikom odpowiadała na wiele sposobów twierdzeniom z poprzednich pokoleń, że choroba psychiczna i samobójstwo były spowodowane aktywnościami obejmującymi introspekcję, kreatywność, oraz fantazję, takie jak chrześcijańska kontemplacja mistyczna (z wpływowego psychiatry Philippe Pinel, 1790: "umysł pozostaje w pewnym rodzaju imbecylizmu podczas którego, mówią tylko o dziwach i cudach") (Murat, 2014), czytanie fikcyjnych powieści (z 1869: "Powszechne czytanie powieści jest strasznie złe... najbezpieczniejszą zasadą jest całkowita abstynencja"; z 1820: "jego dusza roznieciła się płomieniem przy scenach wyimaginowanej błogości, której prawdopodobnie nigdy nie odczuje, lecz która tylko przygotuje jego umysł na gorzkie rozczarowanie") (Crane, 1869; Dodge, 1820), masturbacja (z 1834: "'samogwałt' prowadzi do nadmiernej stymulacji, zapalenia mózgu, szaleństwa i 'rozpadu umysłowego'") (Whorton, 2001), i muzyka jazzowa (z 1921: "wpływ jazzu na normalny mózg wytwarza stan atrofii w komórkach mózgowych... jest szkodliwy i niebezpieczny, a jego wpływ jest całkowicie zły") (Knowles, 2009). Restrykcje we wszystkich tych aktywnościach zostały uchwalone lub zaproponowane na gruntach pseudomedycznych. Można było wskazać na przykłady przypadków, na przykład, młodej kobiety, która przeczytała wiele książek a następnie się zabiła, i są dowody, że poeci, muzycy jazzowi, matematycy, oraz inni kreatywni profesjonaliści mają wyższe wskaźniki chorób psychicznych, lecz oczywiście nie demonstruje to, że aktywności te bezpośrednio powodują problemy ze zdrowiem psychicznym (Kaufman i Paul, 2014). PodziękowaniaArchiwum Danych o Nadużywaniu Substancji i Zdrowiu Psychicznym dostarczyło akt z danymi z Narodowego Sondażu o Stosowaniu Leków i Zdrowiu, który był sponsorowany przez Urząd Nauk Stosowanych o Nadużywaniu Substancji i Administrację Służby Zdrowia Psychicznego. Oświadczenie o konflikcie interesówAutorzy zadeklarowali brak potencjalnych konfliktów interesu w odniesieniu do tego badania, autorstwa, i/lub publikacji tego artykułu. FinansowanieAutorzy nie otrzymali wsparcia finansowego na to badanie, autorstwo, i/lub publikację tego artykułu. Odnośniki
[ tłumaczenie: cjuchu ] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Odsłon od 30.10.2019
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||